Amerîkayê bi sedema ku Tirkiyê tevî hişyariyan ji Rûsyayê sîstema ya S-400 kirî û test kiriye, sizayên nû li dijî pîşesaziya berevaniya Tirkiyê disepîne.

Amerîkayê ji ber kirîna mûşekên S-400 biryar da ku curên cezayan li ser Tirkiyê bisepîne û ew ceza destpê dikin.  Wezareta Xezîne ya Amerîkî ragihand ku bi sedema kirîna S-400an ya sîstema berevanî ya Rûsyayê, dorpêçên nû li hember Tirkiyê hatine danîn.

Li gor qanûna dorpêçan a bi navê CAATSA ya Amerîkayê Serokê Pîşesaziya Bergiriyê li Wezareta Berevaniya Tirkiyê ÎsmaÎl Demir û 3 kesên xistine lîsteya sizayan.

Wezîrê Derve yê Amerîkayê Mike Pompeo derbarê vê yekê de li ser hesabê xwe yê twitterê ragihadn ku “Tevî hişyariyên me Tirkiyê ji Rûsyayê sîstema S-400 kurî û test kirin. Diyar e Amerîka dê di çarçoveya yasaya CAATSAyê de bê cezakirin. Em çavên xwe ji Tirkiye re nagirin ku ligel sektora berevaniya Rûsyayê danûstandinê bike.”

Washingtonê sala borî jî jiber biryara Tirkîyê ya kirîna çekên Rûsî Enqere ji programa hevbeş ya F-35 derxistibû û gefa toleyên nû li dijî wî welatî kiribû.

Cezayên ku wê li ser Tirkiyê bêne sepandin, di çarçoveya yasaya CAATSAyê de ne ku ew yasa taybet e bi têkoşîna li hemberî dijminan a bi rêka cezayan e.

Madeyên Cezayan;

1- Serokê Amerîka dikare Eximbankê rasipêre ku ji bo kesên cezakirî dema krêdiyan dirêj neke, nehêle kelûpelan veguhêze û garantî û bîmeyan nede wan.

2- Serokê Amerîka dikare fermanê bide hikûmeta Amerîka û nehêle lîsans û belgeyên pêwîst ji bo hinardekirina mal û milk û teknolojyayê bide kesê cezakirî. Ev madde, Kelûpelên serbazî û yên atomî jî li xwe digre.

3- Serokê Amerîka dikare nehêle saziyên aborî krêdiyê bidin kesê cezakirî. Li gorî vê biryarê, kesê cezakirî dikare herî zêde 10 milyon dolar krêdî wergire û bikar bîne.

4- Serokê Amerîka dikare fermanê bide payebilindên Amerîkî yên di nava saziyên aborî yên navdewletî de ku nehêlin kesê cezakirî krêdiyê wergire û di dema dengdanê de li dij derkevin.

5- Eger aliyê ku tê cezekirin saziyeke aborî be, wê karûbarê wê di bazara Amerîka de bêne sînordarkirin û nehêlin xwe bigihîne çavkaniyên aborî.

6- Rêveberiya Amerîka dikare wergirtina mal û xizmetê ji kesê cezakirî rawestîne.

7- Serokê Amerîka dikare di nava sînorê desthilata Amerîka de nehêle kirîn û firotina diravên biyanî di berjewendiya kesê cezakirî de were kirin.

8- Serokê Amerîka dikare di nava sînorê desthilata Amerîka de, nehêle dan û standina pereyan yan jî dabînkirina krêdiyê di sûda kes yan saziya cezakirî de çêbibe.

9- Dikarin rê li ber wê yekê bigrin ku kesê cezakirî li Amerîka mal û milkekî bikre û bifroşe.

10- Serokê Amerîka dikare nehêle kes yan jî saziyeke Amerîkî berhemên kesê cezakirî bikre.

11- Serokê Amerîka dikare bi riya Wezareta Derve ya Amerîka nehêle kesên cezakirî vîzayê wergirin. Serok dikare, fermana dîportkirina wan jî bide Wezareta Ewlekariya Hundir.

12- Serokê Amerîka dikare rêvebir û rayedarên aliyê ku tê cezakirin, bi temamê van cezayên ku behsa wan bû, ceza bike.